Πελεκητά Σπήλαιο

Βρίσκεται βορειοανατολικά του μικρού παραλιακού οικισμού Κάτω Ζάκρος. Για να προσεγγίσετε το σπήλαιο χρειάζεται να περπατήσετε μία ώρα και κάτι από την Κάτω Ζάκρο ή από την παραλία του χωριού χρησιμοποιώντας βάρκα κι έπειτα θα χρειαστεί να ανεβείτε για περίπου 100 μέτρα πάνω στην πλαγιά.

Το υψόμετρο στην είσοδο είναι 105 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Από εκεί έχετε άπλετη, καταπληκτική θέα προς το ανατολικό Κρητικό Πέλαγος. Όλη η περιοχή είναι γνωστή με το όνομα “Πελεκητά”, που προέρχεται από το αρχαίο λατομείο που βρίσκεται κάτω από τη σπηλιά, κοντά στη θάλασσα, απ’ όπου οι αρχαίοι εξήγαν πέτρες.

Άλλο όνομα της σπηλιάς είναι “Συκιάς Σπήλιος” που της δόθηκε εξαιτίας της μεγάλης συκιάς που βρίσκεται στην είσοδο. Έχει μεγάλες αίθουσες πλάτους μέχρι και 45 μέτρα αρκετά υψηλές. Μπορούν να αξιοποιηθούν διάδρομοι μήκους γύρω στα 700μ. Καταλαμβάνει έκταση γύρω στα 500τμ και αν ληφθούν υπόψη οι κλίσεις του δαπέδου, η έκταση γίνεται πολύ μεγαλύτερη. Για πρώτη φορά χαρτογραφήθηκε (σε γενικές γραμμές) και μελετήθηκε από τον Ελ. Πλατάκη στις 11 Αυγούστου 1963.

Χαρακτηριστική είναι η συκιά που υπάρχει ακριβώς στο σημείο της εισόδου του σπηλαίου. Θα συναντήσετε καταπληκτικά σχέδια σταλακτιτών σε όλο το μήκος του σπηλαίου. Κατά την διαδρομή στο εσωτερικό του σπηλαίου χρειάζεται αρκετή προσοχή διότι θα χρειαστεί να περάσετε δύσβατα σημεία μέχρι να φτάσετε στο τέλος!

Συστήνουμε να έχετε μαζί σας δύο φακούς, ώστε σε περίπτωση που πάθει κάτι ο ένας να υπάρχει ο άλλος. Σε όλη την διάρκεια της διαδρομής, από την Κάτω Ζάκρο μέχρι να φτάσετε στο σπήλαιο, έχετε υπέροχη θέα προς την θάλασσα.

600 περίπου μέτρα προς βορρά από τη είσοδο του σπηλαίου, πάνω στο μονοπάτι που οδηγεί από την Κάτω Ζάκρο στην παραλία Καρούμες και σε κοντινή απόσταση από το σπήλαιο Πελεκητά, βρίσκεται το ομώνυμο αρχαίο λατομείο. Αυτό αναπτύσσεται σε συμπαγοποιημένους, αιολικούς ψαμμίτες του Πλειστοκαίνου, οι οποίοι εξορύσσονται σχετικά εύκολα καθώς είναι μαλακό πέτρωμα λόγω των πολυάριθμων πόρων τους. Πάνω στα πετρώματα της περιοχής υπάρχουν αρκετά ίχνη της εξορυκτικής δραστηριότητας που έλαβε χώρα στο παρελθόν.